लहान आँखा तथा कान उपचार प्रणालीअन्तर्गत डेढ करोडभन्दा बढीले उपचार सेवा लिएका छन्।

भारत विहार राज्य मधुवनीका ५६ वर्षीय मोहम्मद सलिम एक्कासि नदेख्ने समस्या निम्तिएपछि अतालिँदै नजिकको अस्पताल पुगे। त्यहाँ जाँचपछि डाक्टरले तत्कालै सुविधासम्पन्न अस्पताल जान सुझाए। उनी विहारको राजधानी पटना पुगे। तर, त्यहाँ पनि उनको उपचार सम्भव नभएपछि छिमेकीको सल्लाहमा लहान आइपुगे।

सगरमाथा चौधरी आँखा अस्पताल लहानमा जाँच गर्दा उनको आँखाको पर्दामा पुगेको पाइयो। ‘उपचारमा आउन ढिला गरेको भए उहाँको आँखाको ज्योति नै गुम्ने थियो,’ सगरमाथा चौधरी आँखा अस्पतालका रेटिना विशेषज्ञ डा. सञ्जीव चौधरीले भने, ‘क्षतिलाई सुधार गर्ने र थप फैलिन नदिन लेजरलगायत पद्धतिबाट उपचार थालिएको छ। उपचारपछि दृष्टिमा सुधार आइरहेको सलिमले बताए।

‘उनको आँखाको दृष्टि सम्पूर्ण गुम्नबाट जोगाउन सफल भएका छौं,’ डा. चौधरीले भने, ‘उहाँ उपचारमा आउन निकै ढिला गरिसक्नुभएकाले नियमित भिजन फर्काउन त कठिन छ। तर, अर्काको सहारामा हिँडडुल गर्नुपर्ने अवस्थाबाट भने उहाँ जोगिनुभएको छ।’

गत जेठ ६ गते खोटाङ ऐसेलुखर्कका १० वर्षीय लालबहादुरले पहिलो पटक संसार देखे। सगरमाथा चौधरी आँखा अस्पतालमा शल्यक्रियापछि आँखाको पट्टी खोल्दा लालबहादुका दुवै आँखाले पहिलोपल्ट संसार देख्यो। सँगै आएकी उनकी आमा सुशीला भक्कानिँदै छोरालाई अँगालोमा बेस्सरी च्यापेर धित मर्नेगरी रोइन्।

उनले भनेकी थिइन्, ‘आँसुले दुःख पखालेपछि खुसी महसुस गर्दै छु। सपनामा पनि सोचेकी थिइनँ मेरो छोराले एक दिन संसार देख्नेछ। तर, भगवान् बनेर आएका डाक्टरले चमत्कार गरिदिनुभयो। ‘मेरो छोराको आँखाले १० वर्षपछि दुनियाँ देख्यो,’ उनले अस्पताललाई धन्यवाद दिँदै भनिन्, ‘आँखा देख्ने आस मारिसकेका हामी जस्ता कैयौं आमाहरूको मलिन अनुहारमा खुसी ल्याइदिने अस्पताल र डाक्टरको भलो होस्।’

उनी अस्पतालप्रति कृतज्ञ हुनुको कारण थियो। ऐसेलुखर्कबाट झन्डै १५ घण्टा लामो यात्राको क्रममा उनी पहिलो पटक मोटर (गाडी) चढेकी थिइन्। उनका लागि गाडी चढ्नु पनि सपना जस्तै थियो। उनको यो सपना पनि यस आँखा अस्पतालले आफ्नै खर्चमा पूरा गरिदियो। र, उपचारदेखि खानेबस्ने सम्पूर्ण खर्च पनि अस्पतालले नै बेहोरिदियो। लालबहादुर जन्मँदै दुवै आँखा नदेख्ने थिए।

दुवै आँखा नदेख्ने यथार्थ सुशीलाले लालबहादुर जन्मेको ६ महिनापछि नै थाहा पाएकी थिइन्। एकहोरो हेरिरहने, कसैले बोलाउँदा पनि टोलाइरहने छोरा आँखा नदेख्ने शंका लागेपछि सुशीला रन्थनिँदै डाक्टरकोमा पुगेकी थिइन्। त्यहाँका डाक्टरले लालबहादुर आँखा नदेख्ने भनिदिएपछि उनी चिन्तित बनेकी थिइन्। र, डाक्टरको जवाफ सुनेर निराश हुँदै सुशीला घर फर्केकी थिइन्। न उपचार खर्चको जोहो हुन्थ्यो न उनी छोराको उपचारका लागि सोच बनाउँथिन्। तर, यस अस्पतालको सम्पर्कमा आएपछि सारा सपना क्षणभरमै पूरा भएको पनि सुशीलालाई सपना जस्तै लाग्छ। उनले भावुक हुँदै भनिन्, ‘डाक्टर र यस अस्पतालाई सधैं मनमस्तिष्कमा याद राख्छु।’

‘अस्पतालबारे गाउँमै धेरै तारिफ सुनेकी थिएँ,’ सुशीलाले सम्भिइन्, ‘सुनेभन्दा कैयौं गुणस्तरीय उपचार र व्यवहार पाएँ। ऐसेलुखर्कबाट लहानसम्म खानेबस्ने र यातायातको सम्पूर्ण खर्च बेहोरेर मेरो छोरालाई संसार देखाइदिने यस अस्पतालको गुन बाँचुन्जेल याद राख्छु, यो अस्पताल आइपुग्दा अर्कै देश आएजस्तो अनुभूति भयो भने फर्किंदा आफ्नै घर छोडेर गइरहेकी छु जस्तो भयो। अस्पतालमा दुई दिनको बसाइ जीवनभर नभुल्ने गरी मनमस्तिष्कमा रह्यो,’ उनले भनिन्। अहिले छोरा आफ्नो भरोसा बनेको उनले फोनमा सुनाइन्।

उचाइ चुम्दै सगरमाथा आँखा अस्पताल

लहान आँखा तथा कान उपचार प्रणालीअन्तर्गत डेढ करोडभन्दा बढीले उपचार सेवा लिएका छन्। यस प्रणालीका प्रमुख प्रशासक सुधीर ठाकुरका अनुसार ४२ वर्षको अन्तरालमा प्रणालीअन्तर्गत देशविदेशका गरी एक करोड ५२ लाख ६६२ जनाले आँखा तथा कान उपचार गराइसकेका छन्।