खगेन्द्र सुनारको नेतृत्वमा गृहमन्त्री रमेश लेखकविरुद्ध विरोध प्रदर्शन

खगेन्द्र सुनारको नेतृत्वमा गृहमन्त्री रमेश लेखकविरुद्ध विरोध प्रदर्शन

काठमाडौं — दलित समुदायमाथि भइरहेको अन्याय र जातीय विभेदविरुद्ध आवाज उठाउँदै दलित अधिकारकर्मी खगेन्द्र सुनारले सत्येन्द्रकुमार राममाथि भएको अन्यायको विरोध गरेका छन्। उनले माइतीघर मण्डलामा आयोजित प्रदर्शनमा सहभागी हुँदै गृहमन्त्री रमेश लेखकविरुद्ध कडा प्रतिक्रिया दिएका छन्।

अन्तर्जातीय प्रेम विवाह प्रकरण र प्रहरी हस्तक्षेप

मंगलबार नयाँपत्रिका दैनिकले गृहमन्त्री रमेश लेखककै निर्देशनमा सत्येन्द्रकुमार रामलाई पटक-पटक पक्राउ गरी थुनामा राखिएको समाचार सार्वजनिक गरेको थियो। रामले नेहा रौनियारसँग प्रेम विवाह गरेका थिए, तर यो विवाहलाई लिएर प्रहरीको हस्तक्षेप भएको बताइएको छ।

यस विषयमा दलित अधिकारकर्मीहरूले राज्यबाटै जातीय विभेद भइरहेको आरोप लगाएका छन्। खगेन्द्र सुनारका अनुसार, “दलित समुदायले कानुनी रूपमा विवाह गर्दा पनि राज्यका निकायहरूले अन्याय गरिरहेका छन्।” उनले सत्येन्द्रकुमार राममाथि भएको घटनालाई जातीय विभेदको उदाहरण भन्दै गृहमन्त्री रमेश लेखकले राजीनामा दिनुपर्ने माग गरे।

माइतीघरमा विरोध प्रदर्शन, गृहमन्त्री रमेश लेखकविरुद्ध नाराबाजी

यस घटनापछि बुधबार माइतीघर मण्डलामा दलित अधिकारकर्मी, विद्यार्थी र नागरिक समाजका व्यक्तिहरूले गृहमन्त्री रमेश लेखकविरुद्ध प्रदर्शन गरे। प्रदर्शनकारीहरूले “दलित हिंसा गर्ने गृहमन्त्री राजीनामा दे”, “जातीय हिंसामा संलग्न गृहमन्त्रीलाई बर्खास्त गर”, “जातीय हिंसा गर्ने गृहमन्त्री मुर्दावाद” जस्ता नारा लेखिएका प्लेकार्ड बोकेर विरोध जनाए।

सुनारको आक्रोश: ‘राज्यकै संयन्त्रले दलितलाई अपराधी बनाइरहेको छ’

खगेन्द्र सुनारले सत्येन्द्रकुमार राममाथि भएको घटनालाई जातीय विभेदसँग जोड्दै कडा प्रतिक्रिया दिएका छन्। उनले भने:

“दलित समुदायलाई राज्यका निकायले नै अपराधीकरण गरिरहेको छ। सत्येन्द्रकुमार रामको अपराध के हो? उनले प्रेम विवाह गरेका कारण उनलाई पटक–पटक गिरफ्तार गर्न पाइन्छ? यो दलित समुदायमाथिको प्रत्यक्ष प्रहार हो।”

सुनारले घटनालाई अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्दै दलित आन्दोलनलाई अझ सशक्त बनाउने चेतावनी दिए। उनले कांग्रेस पार्टी कार्यालय, दलित आयोग, राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग, संघीय संसद लगायतका ठाउँमा धर्ना दिने योजना बनाइएको बताए।

गृहमन्त्री रमेश लेखकको अस्वीकार, गृह मन्त्रालयको विज्ञप्ति

गृहमन्त्री रमेश लेखकले भने सत्येन्द्रकुमार राममाथि अन्याय गर्ने कुनै निर्देशन नदिएको दाबी गरेका छन्। गृह मन्त्रालयले पनि एक विज्ञप्ति जारी गर्दै “सत्य घटनालाई तोडमोड गरी भ्रामक प्रचार गरिएको” बताएको छ।

त्यस्तै, प्रहरी प्रधान कार्यालयले अर्को विज्ञप्ति निकाल्दै रामलाई बालविवाहको मुद्दामा पक्राउ गरिएको स्पष्ट पारेको छ। अदालतको आदेशमा ३० हजार धरौटीमा रिहा गरिएको उल्लेख गर्दै प्रहरीले कानुनी प्रक्रियाअनुसार मात्र काम भएको बताएको छ 

को हुन खगेन्द्र सुनार ?

खगेन्द्र सुनार नेपालका प्रमुख दलित अधिकारकर्मीहरू मध्ये एक हुन्। उनले विगत लामो समयदेखि जातीय विभेदविरुद्ध अभियान सञ्चालन गर्दै आएका छन्। उनले विशेष गरी रुकुम पश्चिमको सोती घटनामा न्यायको माग गर्दै सशक्त आन्दोलन चलाएका थिए।

सुनारले नेपालमा हुने जातीय विभेदका घटनाहरूलाई उजागर गर्दै दलित समुदायका मुद्दाहरूमा निरन्तर पैरवी गर्दै आएका छन्। उनले सामाजिक न्यायका लागि आवाज उठाउन दलित युवा अभियान, नागरिक आन्दोलन, कानुनी परामर्श समूह जस्ता संस्थाहरूमा सक्रिय भूमिका खेलेका छन्।

दलित अधिकारका लागि नयाँ आन्दोलनको संकेत

खगेन्द्र सुनारले सत्येन्द्रकुमार राममाथि भएको घटनाले दलित आन्दोलनलाई नयाँ मोड दिने बताए। “अब दलित समुदाय अन्याय सहेर बस्दैन, हामी कानुनी र सडक संघर्ष दुबै गर्छौं,” उनले चेतावनी दिए।

सुनारसहितका अभियन्ताहरूले नेपाल सरकार, राष्ट्रिय दलित आयोग, मानव अधिकार आयोग, नागरिक समाज तथा अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई यस घटनाप्रति गम्भीर बन्न आग्रह गरेका छन्।

निष्कर्ष

सत्येन्द्रकुमार रामको पक्राउको विषय अहिले राजनीतिक र सामाजिक रूपमा पेचिलो बन्दै गएको छ। एकातिर सरकारले कानुनी प्रक्रिया मात्र अपनाइएको दाबी गरिरहेको छ भने अर्कोतिर दलित अधिकारकर्मीहरू यसलाई जातीय विभेदको ज्वलन्त उदाहरणका रूपमा उठाइरहेका छन्।

खगेन्द्र सुनारको नेतृत्वमा आन्दोलन थप चर्किने संकेत देखिएको छ, जसले निकट भविष्यमा नेपालमा दलित अधिकार र सामाजिक न्यायको विषयलाई नयाँ बहसको केन्द्रमा ल्याउन सक्छ।