कालापारको यात्रा : पीडा र सपनाको कथा

२०६८ साल, चैत–वैशाखको उर्लिंदो उमेर। एसएलसीको परीक्षा सकेर मनमा उमङ्ग बोकेको म, एउटा सानो गाउँको दुब्लो केटो, स्कूल ड्रेसमै जुत्ता नलगाई, की–बोर्ड भएको मोबाइल किन्ने सपना बोकेर घरबाट भागेको थिएँ। साथमा थिए, गाउँका केही साथीहरू, जसको आँखामा पनि मेरो जस्तै आकाश छुने चाहना सल्बलाएको थियो। हाम्रो गन्तव्य थियो—कालापार, भारतको सिमाना नाघेर कामको खोजीमा पुग्ने ठूलो सपना।

हामी सल्लीबजार, नेपालगञ्ज, रुपैडिया, बरेली, नानपारा हुँदै रेलको यात्रा गर्दै सिम्ला नजिकको कोटखाइ पुग्यौं। रातको ११ बजे, बसपिसाउनेको चिसो सडकमा उभिएका हामी, न त ओढ्ने बर्को, न त लुगा नै पर्याप्त। स्कूल ड्रेसमै कठ्याङ्ग्रिएको शरीर, चिसोले गहिरो काँपिरहेको थियो। त्यहीँ, सडकको कुनामा, एउटा भिखारीको करुणामय मनले मलाई आफ्नो फाटेको बर्को बाँडेर सुत्न आग्रह गर्‍यो। डर र चिसोको दोसाँधमा, उसको बर्कोमुनि लुकेर रात कटाएँ। ती पलहरूले मनको कुनामा एउटा अनुत्तरित प्रश्न छोडे—यो यात्रा कता लैजाँदैछ?

बिहान उज्यालोले आँखा खोल्दा, स्याउका फूलहरू ढकमक्क फुलेको दृश्यले मनलाई क्षणिक सान्त्वना दियो। तर, उकालो बाटो, भोक, थकान र टाढाको गाउँको यादले मन भारी बनायो। आमा, गाउँ, र घरको सानो आँगनको झल्कोले आँखा रसाए। चरा भए उडेर फर्कन्थें जस्तो लाग्थ्यो, तर न इन्टरनेट थियो, न सम्पर्कको साधन। केवल आँसु र अधुरा सपनाहरू थिए।

हामी एउटा गोर्खाली परिवारको बगैंचामा पुग्यौं, जहाँ कामको सुरुवात भयो। बलिया र अनुभवी साथीहरूको बीचमा म, ४० किलोको दुब्लो केटो, न सीप, न अनुभव। गोठालो, पानी बोक्ने, अनि गाईबस्तुको गोबर–गहुँत्र खेतमा हाल्ने, घाँस काट्ने, दाना–पानी दिने काम मेरो जिम्मा भयो। दैनिक २०० भारुको कमाइले मनमा सानो आशा पलायो, तर शरीर र मन थाकेका थिए। बगैंचाको घाममा गीत गाउँदै, गोबरको गन्धमा रमाउँदै, हात फुटेका र शरीर थाकेका दिनहरू बिते। कहिलेकाहीँ गाईलाई दिएको कुहिएको स्याउ र पिरो खाना खाएर भोक मेटाएँ। ती पलहरूमा भोकले सपनालाई पनि निलिदिन्थ्यो।

एक दिन, बगैंचाको कुनामा बसेर आफैंसँग प्रश्न गरेँ—‘यो जीवन सधैं यस्तै होला त?’ मनमा ड्राइभर बन्ने सपना थियो, कपाल लामो बनाएर स्टाइलमा जिउने रहर। तर, गोबर र गहुँत्रको गन्धले मलाई मेरो वास्तविकता सम्झाउँथ्यो। ‘२–३ महिना काम गरेर पैसा बचाउँछु, नेपाल फर्केर ड्राइभरको तालिम लिन्छु,’ यही सोचले मन बलियो बनाएँ।

एक महिनापछि, आमासँग फोनमा कुरा भयो। उनको आवाज सुन्नासाथ मन भक्कानियो। “एसएलसी पास भयौ, घर आऊ, पढाउँछु,” आमाको बोलीले आँसुको बाँध तोडियो। तर, मलाई लिएर गएका साथीहरू र मालिकले घर फर्कन दिएनन्। बुवाले पनि “नजा, पैसा पठाइदिन्छु” भन्नुभयो। मन रोयो, आँसुले बाटो खोज्यो। तर, एक देसी बाबुले मेरो पीडा बुझिदिए। “तेरो हिसाब म मिलाउँछु, तँ घर जा,” उनको यो वाक्य मेरो मुक्तिको पहिलो पाइला बन्यो।

हिसाब–किताब गर्दा १०,००० भारु बचेको रहेछ। स्कूल ड्रेसमै, हिप्प चप्पल पड्काउँदै सिम्लाको सस्तो बजारबाट ५०० मा कपडा र २,५०० मा चाइनिज टच मोबाइल किनेँ। त्यो मोबाइल मेरो सपनाको सानो टुक्रा थियो, जसले मनमा उज्यालो ल्यायो। नेपालगञ्ज हुँदै गाउँ फर्किएँ। आमालाई ७,००० दिँदै भनेँ, “यो मेरो कमाइ हो।” आमाले आँखा रसाउँदै भनिन्, “यसैकोវिशाल तिमीले कम्प्युटर पढ्ने भनेर बचाएको पैसा यही हो।” ती शब्दले मेरो मन छिया–छिया भयो।

एसएलसीको प्रमाणपत्र बोकेर, गोपाल अंकलको सहयोगमा नागरिकता बन्यो। मामा र पवित्र आन्टीले CMA को प्रवेश परीक्षा दिलाउनुभयो, जसमा म पास भएँ। त्यो कालापारको पीडा, भोक र आँसुको यात्राले मलाई बलियो बनायो। ड्राइभर बन्ने सपना बोकेर हिँडेको त्यो केटो, आज आमाको साथ र आफन्तहरूको सहयोगले नयाँ उचाइमा पुगेको छ।
यो कथा मेरो मात्र होइन, हरेक सपनाको पीडा र संघर्षको कथा हो। आमा, तपाईंको मायाले म यहाँसम्म आइपुगेँ। तपाईं र मलाई साथ दिने हरेक हातप्रति म सधैं ऋणी रहनेछु।

अनिल बहादुर बि.सी

          स्वास्थ्यकर्मी 

जाजरकोट कुसे गाउँपालिका,